«Ἀγαπητοὶ Ἕλληνες ἀδελφοί μου, αὐτὸ δὲν εἶναι κορσὲς ἀλλὰ ἕνα παραδοσιακὸ ἰαπωνικὸ ἔνδυμα!» --Μιὰ ἐξήγηση γιὰ τὴ ζώνη μας (τὸ «ὄμπι»)
«Χτύπησες τὴν μέση σου; Εἶσαι καλά;»
Οἱ Ἕλληνες εἶναι πραγματικὰ εὐγενικοί. Ἡ ἀμιγὴς καὶ γνήσια καλωσύνη τῶν ἡλικιωμένων ἰδίως μὲ ἐντυπωσιάζει συνεχῶς. Ὅταν συμμετέχω στὴ Θεία Λειτουργία μὲ τὴν ἐθνική μου ἐνδυμασία, μετὰ τὴν τελετή, οἱ εὐσεβεῖς καὶ εὐγενέστατες ἀδελφὲς μοῦ σπεύδουν πρὸς τὸ μέρος μου καὶ μὲ ρωτοῦν μὲ ἀνησυχία. «Ω, ἀγάπη μου, τὶ σοῦ συνέβη; Χτύπησες τὴν μέση σου; Εἶσαι καλά;». Δὲν ἔχω μετρήσει, ἀλλὰ ἕνας σημαντικὸς ἀριθμὸς Ἑλλήνων ἔχει ἐκφράσει τὴ συμπάθειά του γιὰ τὴν ἀνάρρωσή μου, λέγωντας τὰ περαστικά.
Μὲ κάθε φορὰ ἐκφράζω τὴν εὐγνωμοσύνη μου γιὰ τὴν ἀγάπη καὶ τὴ φροντίδα τους καὶ τοὺς λέω μὲ χαμόγελο: «Ω, ἀδελφή μου, εἶμαι καλά. Αὐτὸ δὲν εἶναι ὀρθοπεδικὸς κορσές. Εἶναι ἁπλῶς τὸ ἐθνικό μου φόρεμα». Πολλοὶ ἀπὸ τοὺς ἀγαπημένους μου, ὅμως, ἐξακολουθοῦσαν νὰ κοιτάζουν περίεργα τὸ ὄμπι (ζώνη) μου, σὰν νὰ μὴν καταλάβαιναν τί ἐννοοῦσα. Ἐπίσης, μεταξὺ ἐκείνων ποὺ γνώριζαν ὅτι ἐπρόκειτο γιὰ μιὰ παραδοσιακὴ ἰαπωνικὴ φορεσιά, κάποιοι ρωτᾶνε: «Γιατί ὑπάρχει ἕνα μεγάλο τετράγωνο στὴν πλάτη; Τι σημαίνει αὐτό;» Σὲ αὐτὸ τὸ ἄρθρο Θὰ προσπαθήσω νὰ ἀπαντήσω στὶς ἐρωτήσεις σας, καὶ θὰ σᾶς παρουσιάσω τὸν ἰαπωνικὸ πολιτισμὸ μέσα ἀπὸ τὸ ὄμπι του κιμονό.
Τα γυναικεῖα ὄμπι ἔχουν μῆκος τέσσερα μέτρα!
Ὑπάρχουν τρεῖς βασικοὶ τύποι ὄμπι (ζώνη) γιὰ τὶς γυναῖκες:
1) Fukuro ὄμπι (τὸ πιὸ ἐπίσημο): μῆκος περίπου 4 μέτρα 30 ἑκατοστὰ καὶ πλάτος 31,2 ἑκατοστά
2) Nagoya ὄμπι (ἐπίσημο/ἡμιτυπικό) : μῆκος περίπου 3 μέτρα 60 ἑκατοστὰ καὶ πλάτος 30,4 ἑκατοστά
3) Han-haba ὄμπι (πρόχειρα): μῆκος περίπου 3,6-4 μέτρα καὶ πλάτος 17 ἑκατοστά.
Ὑπάρχουν πολλοὶ τρόποι γιὰ νὰ δένουμε ἕνα ὄμπι, ἀλλὰ ἂν φορᾶμε ἕνα fukuro ὄμπι ὡς τὸ πρῶτο ἐπίσημο φόρεμα, στὴν πίσω πλευρὰ φτιάχνεται ἕνα «niju-daiko», ἕνα τετράγωνο σχῆμα μὲ δύο ἐσωτερικὰ στρώματα.
(Τὸ διπλοστρωμένο ὄμπι σημαίνει ὅτι «σᾶς εὔχομαι διπλὲς εὐλογίες!»).
Τὸ μοτίβο karakusa, τὸ ὁποῖο βασίζεται σὲ μοτίβα κληματαριᾶς, ἔχει τίς ρίζες του στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα! Τὰ μοτίβα Karakusa παρουσιάζουν διαπλεκόμενα ἀμπέλια καὶ φύλλα σὲ καμπύλες γραμμές, συχνὰ σχεδιασμένα μὲ λουλούδια καὶ φροῦτα. Τὸ μοτίβο λέγεται ὅτι προέρχεται ἀπὸ τὴν παλμέτα (διακοσμητικὸ μοτίβο ποὺ μοιάζει μὲ τὰ φύλλα φοίνικα σὲ σχῆμα βεντάλιας) τῆς ἀρχαίας Ἑλλάδας καὶ τῆς Ρώμης. Τὸ μοτίβο εἰσήχθῃ στὴν Ἰαπωνία ἀπὸ τὴν Κίνα κατὰ τὴν περίοδο Kofun (μέσα 3ου ἕως 7ου αἰῶνα). Ἡ ἔντονη ζωτικότητα τῶν κληματίδων ποὺ τρέχουν στὸ ἔδαφος ἐκτιμήθηκε ἰδιαίτερα, καὶ τὸ μοτίβο τελικὰ ἔφτασε νὰ σχεδιάζεται ἀκόμη καὶ δίπλα σὲ φυτὰ χωρὶς κληματίδες, ὅπως πεῦκα, χρυσάνθεμα καὶ δαμάσκηνα. Τὸ Zuichou (φοίνικας) εἶναι ἕνα εὐοίωνο πλάσμα ποὺ λέγεται ὅτι ἐμφανίζεται σὲ μιὰ ἐποχὴ εἰρήνης καὶ ἠρεμίας στὶς ἀρχαῖες λαϊκὲς ἱστορίες. Ὁ φοίνικας ἄρχισε νὰ χρησιμοποιεῖται ὡς μοτίβο σχεδιασμοῦ κατὰ τὴν περίοδο Νάρα (710-794). Σὲ συνδυασμὸ μὲ τὸ karakusa, τὸ μοτίβο αὐτὸ εἶναι γνωστὸ ὡς ἕνα ἀπὸ τὰ εὐοίωνα μοτίβα.
↑ Αὐτὴ ἡ γυναῖκα φοράει ἕνα κιμονὸ ποὺ ὀνομάζεται «kuro-tomesode» καὶ ἕνα fukuro obi. Τὸ kuro-tomesode εἶναι τὸ πιὸ ἐπίσημο κιμονὸ ποὺ φοριέται ἀπὸ παντρεμένες γυναῖκες. Φοριέται κυρίως ἀπὸ τὶς μητέρες καὶ τὶς γιαγιάδες τῆς νύφης καὶ τοῦ γαμπροῦ σὲ γάμους καὶ γαμήλιες δεξιώσεις.
↑Ἐκπαιδευτικὸ βίντεο (ἕνα λεπτό) γιὰ τὸ πῶς νὰ δέσετε τὸ Nagoya ὄμπι.
σ.σ. Πῶς νὰ φορᾶς ἕνα κιμονό(short)
↑ Η κ. Billy Matsunaga (Γερμανίδα), εξειδικευμένη δασκάλα κιμονό, εξηγεί στα αγγλικά πώς δένεται το niju-daiko.
↑ Περπατώντας στο κέντρο της Νέας Υόρκης με κιμονό! (Nagoya ὄμπι)
↑ Ἑτοιμάζεται νὰ παρευρεθεῖ στὴν τελετὴ ἀποφοίτησης τῆς κόρης της ἀπὸ τὸ νηπιαγωγεῖο φορῶντας ἕνα fukuro obi καὶ ἕνα κιμονὸ γεμᾶτο ἀναμνήσεις ἀπὸ τὴν συγχωρεμένη μητέρα της.
Τὸ han-haba ὄμπι εἶναι τὸ μισὸ πλάτος τοῦ ἐπίσημου ὄμπι καὶ χρησιμοποιεῖται μὲ πρόχειρα κιμονό.
↑ Ὑγιής, παραδοσιακή, χωριάτικη ζωὴ στὴν Ἰαπωνία. Φορᾶ ἕνα βαμβακερὸ κιμονὸ ὡς καθημερινὴ ἐνδυμασία καὶ ἕνα han-haba ὄμπι.
↑ Αὐτὸ δείχνει ὅτι ὁ κόσμος του ὀριγκάμι καὶ τοῦ ὄμπι ἐπικαλύπτονται. Σᾶς ἀρέσει τὸ ὀριγκάμι; Τότε μπορεῖτε νὰ δέσετε πολὺ καλὰ καὶ ἐσεῖς τὸ ὄμπι!
Γιατί τὸ ὄμπι ἔχει αὐτὸ τὸ σχῆμα;
Λόγῳ σεμνότητας.
Ἡ διακόσμηση τοῦ μεγάλου ὀρθογώνιου obi ἀπὸ τὴν πλάτη μέχρι τὴν περιοχὴ τῶν γοφῶν κρύβει τὴν ἀνομοιομορφία τοῦ σώματος καὶ τὸ κάνει πιὸ σεμνό.
Παρεμπιπτόντως, τὰ ἀνδρικὰ ὄμπι δὲν ἔχουν τετράγωνο στὴν πλάτη καὶ τὸ ὄμπι δένεται σὲ πολὺ χαμηλότερη θέση ἀπὸ τὰ γυναικεῖα ὅπως βλέπετε στὸ σύντομο βίντεο ποὺ ἀκολουθεῖ.
Τὸ tasuki-gake εἶναι γνωστὸ ἀπὸ τὴν Chihiro, τὴν πρωταγωνίστρια στὸ Anime τῆς Ghibli ("Spirited Away").
Ὅπως φαίνεται στὸ σύντομο βίντεο ποὺ ἀκολουθεῖ, τὸ tasuki-gake εἶναι ἕνα κορδόνι ποὺ χρησιμοποιεῖται γιὰ νὰ μαζεύει μανίκια καὶ ἀναχώματα ἀπὸ τὴ μέση. Συνήθως περνιέται ἀπὸ τὸν ὦμο στὸ πλάϊ καὶ διασταυρώνεται διαγώνια σὲ σχῆμα σταυροῦ.
Λόγῳ τῆς μοναδικῆς ἰαπωνικῆς αἰσθητικῆς.
Ἱστορικὰ στὴν Εὐρώπη ἡ «καμπυλωτὴ ὀμορφιὰ» τοῦ σώματος εἶχε τὴν τάση νὰ ἐκτιμᾶται, ἐνῷ στὴν Ἰαπωνία ἐκτιμόταν ἡ «εὐθύγραμμη ὀμορφιά». Καὶ καθεμία ἀπὸ αὐτὲς τὶς αἰσθητικὲς εἶναι ἐμφανὴς στὴν εὐρωπαϊκὴ καὶ ἰαπωνικὴ ἀρχιτεκτονική.
Ὡς ἐκ τούτου, ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο δένεται τὸ ὄμπι ἀντικατοπτρίζει ἐπίσης τὴν παραδοσιακὴ ἰαπωνικὴ αἰσθητικὴ ποὺ τονίζει τὴν εὐθύγραμμη ὀμορφιά.
Παρεμπιπτόντως, τὸ κιμονὸ φαίνεται πιὸ κομψὸ καὶ ὄμορφο στὰ μάτια τῶν Ἰαπώνων ὅταν τὸ ἴσιο στρίφωμα τοῦ κιμονὸ καλύπτει τὰ πόδια μέχρι τὸ σημεῖο ὅπου ἀγγίζει τὸ πέλμα ὅταν τὸ βλέπουν ἀπὸ μπροστὰ (καὶ κρύβει τοὺς ἀστραγάλους ὅταν τὸ βλέπουν ἀπὸ πίσω).
Λόγῳ τῶν ὀφελῶν γιὰ τὴν ὑγεία.
Ἡ ἰαπωνικὴ κουλτούρα βασίζεται στὴν ἔννοια τοῦ choshin, chosoku, choshin (調身・調息・調心, τόνωση τῆς στάσης, τόνωση τῆς ἀναπνοῆς, τόνωση τῆς καρδιᾶς). Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἂν ἡ στάση καὶ ἡ ἀναπνοή μας εἶναι τονισμένες, ἡ καρδιά μας θὰ εἶναι ἐπίσης τονισμένη. Ἡ δομὴ καὶ ἡ ὑφή του ὄμπι, ποὺ ἔχει γεννηθεῖ ἀπὸ αὐτὸ τὸ πνευματικὸ ἔδαφος, ἔχει δημιουργηθεῖ μὲ σοφία, ὥστε ὁ ἄξονας τοῦ σώματος καὶ τῆς καρδιᾶς μας νὰ ἰσιωθεῖ. Καὶ στὸν χῶρο τῆς τελετῆς τσαγιοῦ, ὅλες αὐτὲς οἱ ἀλήθειες συμπυκνώνονται στὴν πιὸ ἁπλὴ, ἐκλεπτυσμένη καί αἰσθητική τους μορφή.
↑ Τὸ πνεῦμα τῆς τελετῆς τσαγιοῦ εἶναι τὸ wa-kei-sei-jaku (ἡ ἁρμονία, ὁ σεβασμός, ἡ ἁγνότητα καὶ ἡ ἀπάθεια). Κάθε κίνηση, ποὺ γίνεται μὲ φροντίδα καὶ προσοχή, γίνεται μιὰ ὄμορφη ροή. Ὁ/ἡ μάστορας τοῦ τσαγιοῦ ἐπιλέγει ἕνα κιμονὸ καὶ ἕνα ὄμπι ποὺ ἀντικατοπτρίζουν τὸ σεβασμὸ γιὰ τὸν χῶρο καὶ τοὺς καλεσμένους, καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τῆς ἐποχῆς, λαμβάνοντας προσεκτικὰ ὑπόψη τὴν ἁρμονία τοῦ συνόλου.
Ἐπιπλέον, τὸ νὰ φορᾶτε ἕνα μεγάλο ὄμπι προστατεύει καὶ ζεσταίνει τὴν περιοχὴ τῆς λεκάνης, κάτι ποὺ εἶναι σημαντικὸ γιὰ τὶς γυναῖκες, καὶ ἑπομένως εἶναι καλὸ γιὰ τὴν ὑγεία μας. (πρόληψη τῆς δυσκαμψίας τῶν ὤμων, βελτίωση τῆς στάσης τοῦ σώματος, πρόληψη τῶν πόνων στὴν πλάτη, πρόληψη τῆς πτώσης τῶν ἐσωτερικῶν ὀργάνων, ἀντίμετρα κατὰ τῆς εὐαισθησίας στὸ κρύο, διόρθωση τῆς λεκάνης κ.λπ.)
[Συμπλήρωμα] Τὸ κιμονὸ καὶ τὸ ὄμπι τῆς πριγκίπισσας Κάκο
Ἡ πριγκίπισσα Κάκο του Ἀκισίνο, ἡ ὁποία ἐπισκέφθηκε τὴν Ἑλλάδα, φοροῦσε ἕνα ἐπίσημο κιμονὸ ποὺ ὀνομάζεται «φουρισόντε», τὸ ὁποῖο εἶναι τὸ πρῶτο ἐπίσημο φόρεμα γιὰ ἀνύπαντρες γυναῖκες. Τὸ furisode ἔχει μακρύτερα μανίκια ἀπὸ ἄλλα κιμονό, μὲ μῆκος μεγαλύτερο ἀπὸ ἕνα μέτρο. Φοροῦσε ἐπίσης ἕνα fukuro obi - δεμένη μὲ τὸν κόμπο «fukura-suzume».
Fukura-suzume σημαίνει παχουλὸ χειμερινὸ σπουργίτι. Εἶναι ἕνας χειμερινὸς ὅρος στὸν κόσμο των χαϊκοῦ. Τὶς κρύες χειμωνιάτικες μέρες, φουσκώνουν τὰ φτερά τους, δημιουργῶντας ἕνα στρῶμα ἀέρα στὸ ἐσωτερικό τους γιὰ νὰ κρατήσουν τὴ θερμότητα, γεγονὸς ποὺ τοὺς δίνει μιὰ στρογγυλή, παχιὰ ἐμφάνιση.
Μὲ βάση τὴν ὁμόηχη λέξη «εὐλογία» τοῦ fuku καὶ τὴν ὁμόηχη λέξη «ἔλευση» τοῦ ra, τὸ παχουλὸ καὶ χαριτωμένο «fukura-suzume» ἔγινε ἕνα εὐοίωνο πουλί, ποὺ συμβολίζει τον ἀφθονία καὶ τὴν εὐημερία. Ἑπομένως, μὲ τὸ δέσιμο καὶ αὐτοῦ του ὄμπι, ἡ πριγκίπισσα Κάκο εὐχόταν τὴν εὐλογία τὸ ἑλληνικὸ λαὸ νὰ γίνει ὅλο καὶ πιὸ εὔρωστο καὶ πλούσιο ἀπὸ κάθε ἄποψη.
Συμπέρασμα-Τί σημαίνουν οἱ ἐθνικὲς ἐνδυμασίες γιὰ ἐμᾶς σήμερα;
Στὴ Βίβλο ὑπάρχουν διάφορες ἐκφράσεις, ὅπως τὸ «περιζώσεις τὶς ὀσφύες σου» (νὰ εἶσαι προετοιμασμένος, νὰ εἶσαι ἕτοιμος στὴν καρδιά σου).
«Ἔστωσαν ὑμῶν αἱ ὀσφύες περιεζωσμέναι καὶ οἱ λύχνοι καιόμενοι·»(Λκ ιβ.’35)
«στῆτε οὖν περιζωσάμενοι τὴν ὀσφὺν ὑμῶν ἐν ἀληθείᾳ,» (Εφ στ’14)
«καὶ ἔσται δικαιοσύνῃ ἐζωσμένος τὴν ὀσφὺν αὐτοῦ καὶ ἀληθείᾳ εἰλημένος τὰς πλευράς.» (Ισα ια’5)
«ζῶσαι ὥσπερ ἀνὴρ τὴν ὀσφύν..»(Ιωβ λη’3)
Εἴτε στὴ Μέση Ἀνατολή, εἴτε στὴν Εὐρώπη εἴτε στὴν Ἀσία, ἡ πράξη τῆς πρόσδεσης μιᾶς ζώνης γύρω ἀπὸ τὴ μέση ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα θεωροῦνταν ὅτι εἶχε κάποιου εἴδους ἄρρηκτη σχέση μὲ τὴν πνευματικότητα.
Οἱ ἐθνικὲς ἐνδυμασίες, οἱ ὁποῖες ἔχουν ἀγαπηθεῖ καὶ φορεθεῖ γιὰ ἑκατοντάδες ἢ χιλιάδες χρόνια σὲ κάθε περιοχή, εἶναι γεμᾶτες μὲ τὶς ἀξίες, τὴν αἰσθητική, τὶς πολιτιστικὲς καὶ θρησκευτικὲς εὐαισθησίες, τὴν καλλιτεχνία καὶ τὶς κοσμοθεωρίες ποὺ ἔχουν ἐκτιμηθεῖ ἀπὸ τοὺς λαοὺς κάθε γενιᾶς. Τὸ νὰ φορᾶτε μιὰ ἐθνικὴ ἐνδυμασία εἶναι σὰν νὰ φορᾶτε τὸν πολιτισμό σας. Σημαίνει νὰ φορᾶτε ὁρατὰ τὴν ἱστορία τῆς ἐθνοτικῆς σας τέχνης.
Μᾶς λένε ὅτι κάθε περιοχὴ καὶ νησὶ τῆς Ἑλλάδας ἔχει τὴ δική του ὄμορφη παραδοσιακὴ φορεσιά. Ποιά εἶναι ἡ ἐθνικὴ φορεσιὰ τῆς περιοχῆς σας; Χρησιμοποιεῖτε ζώνη, ἡ ὁποία ἀντιστοιχεῖ στὸ «ὄμπι» του κιμονό; Ποιός συμβολισμὸς ὑπάρχει στὶς ἀποχρώσεις, τὰ κεντήματα καὶ τὰ σχέδια τῶν φορεσιῶν σας; Μὲ ποιούς τρόπους πιστεύετε ὅτι τὸ πνεῦμα τοῦ ἑλληνορθόδοξου χριστιανισμοῦ ἀντανακλᾶται στὴν ἐθνική σας φορεσιά; Μὲ ἐνδιαφέρουν πολύ. Πεῖτε μου, παρακαλῶ, γιὰ τὶς παραδοσιακὲς φορεσιὲς τῆς περιοχῆς σας.
この記事が気に入ったらサポートをしてみませんか？