DAY112：街角のベトナム語～Việt Nam đang có cơ hội thu hút các nguồn lực để đẩy mạnh phát triển～

新型コロナ抑制に成功したベトナム。早稲田大学名誉教授のTran Van Tho氏が、ベトナムが新型コロナ抑制に成功した理由、他国との違い、今後危機管理をしながら経済回復へ向けてどのように舵を切れば良いのかを語る。

“Việt Nam đang có cơ hội thu hút các nguồn lực để đẩy mạnh phát triển”

cơ hội：opportunity 
thu hút：attract 
nguồn lực：resource, power 
đẩy mạnh：promote 

「ベトナムには、発展を加速させるリソースを惹きつける機会がある」

Giáo sư Trần Văn Thọ từng giảng dạy tại Đại học Waseda (Tokyo) - thành viên chuyên môn trong Hội đồng Tư vấn kinh tế của nhiều đời Thủ tướng Nhật Bản. Trước khi trở thành thành viên tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, GS Trần Văn Thọ từng tham gia tổ tư vấn cải cách kinh tế và hành chính của Thủ tướng Võ Văn Kiệt và cộng tác với Ban nghiên cứu chính sách của Thủ tướng Phan Văn Khải. Mới đây, GS Trần Văn Thọ đã đề xuất với Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc về những giải pháp chuẩn bị cần thiết để ứng phó với nguy cơ quá tải hệ thống y tế trước kịch bản dịch Covid-19. Giáo sư đã dành cho Nhân Dân hằng tháng cuộc trao đổi chung quanh cuộc chiến chống Covid-19 và làm thế nào để đưa kinh tế Việt Nam phát triển trong bối cảnh quốc tế có nhiều thay đổi do sự tác động của đại dịch.

thành viên：member 
chuyên môn：specialize in 
Hội đồng Tư vấn kinh tế：Economic Advisory Council
đời Thủ tướng Nhật Bản：the Prime Minister of Japan

tổ tư vấn kinh tế：economic advisory group
từng tham gia：used to participate 
tổ tư vấn cải cách kinh tế và hành chính：economic and administrative reform consulting group
cộng tác với：collaborate with
Ban nghiên cứu chính sách：Policy Research Department

Mới đây：recently 
đề xuất：offer 
giải pháp chuẩn bị cần thiết để ứng phó với nguy cơ quá tải hệ thống y tế trước kịch bản dịch Covid-19：Preparatory solutions are needed to cope with the risk of overloading the health system before the Covid-19 translation scenario
dành：spend 
chiến chống Covid-19：war against Covid-19
do sự tác động của đại dịch：due to the impact of the pandemic

Tho教授は、パンデミックの影響により変化する国際情勢の中でベトナムの経済を発展させる方法について、首相や知識人達との対談を日々行った。

Ｑ．Giáo sư đánh giá thế nào về cuộc chiến chống đại dịch Covid-19 ở Việt Nam giai đoạn vừa qua? Và với góc nhìn của một người sống ở nước ngoài, theo Giáo sư, điều khác biệt nào đã giúp Việt Nam chống dịch thành công, trong khi nhiều nước còn đang chìm trong những làn sóng của đại dịch Covid-19?

đánh giá：evaluate 
giai đoạn vừa qua：over the past period 

với góc nhìn của một người sống ở nước ngoài：From the perspective of someone living abroad
thành công：Success 
làn sóng của đại dịch Covid-19：wave of the Covid-19 pandemic

Ｑ．ベトナムのコロナ対策に関して、どのように評価されますか？また、海外在住者としての視点から、現在も新型コロナの影響が著しい国々が多々ある中、ベトナムのコロナ抑制が上手くいっている要因は何だと思われますか？

Công cuộc chống đại dịch Covid-19 ở Việt Nam diễn ra một cách sống động, ngoạn mục và đưa đến kết quả làm thế giới ngạc nhiên. Tôi nghĩ Việt Nam đã thành công do ba yếu tố chính: 

một cách sống động：in vividly 
ngoạn mục：spectacular 
đưa đến kết quả làm thế giới ngạc nhiên：taken to the world surprised 
thành công：success 
do：due to 
ba yếu tố chính：3 main factors 

ベトナムは、主に3つの要因でコロナ抑制に成功していると思われる。

Thứ nhất, lãnh đạo Đảng, Chính phủ đã đánh giá chính xác tầm nguy hại của đại dịch, nêu quyết tâm "chống dịch như chống giặc" và đưa ra những quyết định kịp thời, động viên cả hệ thống chính trị cùng khẩn trương hành động. Đại dịch SARS năm 2003, ngoài Trung Quốc, Việt Nam là một trong những quốc gia bị nặng nhất cũng giúp Việt Nam hiểu được tác động của đại dịch. Thứ hai, dân chúng Việt Nam có tính tự giác cao, chấp hành nghiêm túc các quyết định của Chính phủ; nhanh chóng khai báo và chấp hành cách ly triệt để. Cộng đồng đoàn kết và cũng tỏ thái độ nghiêm khắc với những cá nhân thiếu tự giác. Thứ ba, tinh thần trách nhiệm, đức hy sinh của bác sĩ, y tá và nhân viên ở bệnh viện, ở các cơ sở y tế khác là rất lớn, đáng được biểu dương. Nói chung Việt Nam có truyền thống chống ngoại xâm, giặc đến thì muôn người như một đoàn kết và hành động chung quanh lãnh đạo, và luôn giành thắng lợi. Lần này khẩu hiệu "chống dịch như chống giặc" rất hay và có tác dụng lớn.

đánh giá chính xác：accurate assessment 
tầm nguy hại của đại dịch：the danger of pandemic 
"chống dịch như chống giặc"：fighting epidemic like fighting against enermy 
quyết định kịp thời：timely decision 
động viên：mobilize 
cả hệ thống chính trị：the whole political system 
khẩn trương hành động：act urgently 
bị nặng nhất：the worst 
tác động của đại dịch：impact of the pandemic 

dân chúng Việt Nam：Vietnamese people 
tính tự giác cao：high self-awareness 
chấp hành nghiêm túc các quyết định của Chính phủ：strictly abide by the decisions of the Government
chấp hành cách ly triệt để：comply with strict isolation
cá nhân thiếu tự giác：lack of self-awareness

tinh thần trách nhiệm：responsibility 
đáng được biểu dương：deserving of prise 
truyền thống：traditional 
chống ngoại xâm：against foreign invasion
giặc đến thì muôn người như một đoàn kết：When the enemy came, everyone seemed like to be united 
hành động chung quanh lãnh đạo, và luôn giành thắng lợi：act around the leader, and always win
khẩu hiệu：slogan
có tác dụng lớn：has a great effect

まず第一に、党や政府の指導者たちが、危機を的確に認識し、「敵と戦うようにしてコロナと戦う」というスローガン表明と決意を迅速に行ったこと。第二に、ベトナムの人びとは、危機管理を徹底して自己認識しており、政府の決定を厳守していること。コミュニティの連携や、自己認識の無い人々に対しても厳格な態度を示している。そして、第三に、医療関係者の責任感は素晴らしく称賛に価する。一般に、ベトナムには海外からの侵略と戦いに勝利した伝統があり、全員が団結してリーダーのもとで戦う気概がある。

Một hoặc hai trong ba yếu tố nói trên cũng thấy ở các nước khác nhưng hiếm có nước nào hội đủ ba điều kiện ấy nên có ít nước thành công như Việt Nam. Đặc biệt tại nhiều nước ý thức của người dân không cao hoặc thiếu cảnh giác, không muốn thay đổi cách sống, v.v.

hiếm có nước nào hội đủ ba điều kiện ấy：it is rare for any country to meet those three conditions 
nên có ít nước thành công như Việt Nam：there are a few sucessful cases like Vietnam 
ý thức của người dân：people's awareness 
không muốn thay đổi cách sống：do not want to change the way of life 

上記3つの要因が揃うのは、なかなか難しい。多くの国々では、人々の意識は高くはなく、警戒心が薄く、生き方を変えたくない人々が多い。

Ｑ．Dịch Covid-19 tác động xấu tới nền kinh tế Việt Nam, nhưng Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã khẳng định: "trong nguy có cơ". Theo GS "cơ" đó là gì, và làm thế nào để nắm bắt thời cơ để thoát khỏi những "nguy" để đưa đất nước tiến lên?

tác động xấu tới nền：adversely affecting the background 
khẳng định: "trong nguy có cơ"：asserted "in danger"
nắm bắt thời cơ để thoát khỏi những "nguy" để đưa đất nước tiến lên?：seize the opportunity to get rid of the "dangers" to bring the country forward?

Ｑ．どのようにして危機管理をしながら国を前進させられますか？

Về vấn đề "trong nguy có cơ", theo tôi có hai điểm tích cực. Đó là, qua việc chống dịch ta đã thấy những chỗ yếu trong hệ thống y tế và sự bức thiết phải cải thiện tình trạng quá tải ở các bệnh viện tuyến cao, cần phải cải tiến chất lượng bệnh viện, nâng cao chuyên môn và hỗ trợ trang thiết bị tại các cơ sở y tế địa phương. Nói chung phải đầu tư nhiều hơn cho y tế cộng đồng để người dân sống an toàn với dịch. Kết quả là người nghèo, người có thu nhập thấp cũng được tiếp cận tốt hơn, nhiều hơn với dịch vụ y tế, một khía cạnh quan trọng của chiến lược phát triển bao trùm.

hai điểm tích cực：two positives 
những chỗ yếu trong hệ thống y tế：weakness in the health system 
tình trạng quá tải ở các bệnh viện tuyến cao：overcrowding in high-level hospitals 
cần phải cải tiến chất lượng bệnh viện, nâng cao chuyên môn và hỗ trợ trang thiết bị tại các cơ sở y tế địa phương.：There is a need to improve the quality of hospitals, improve expertise and support equipment in local health facilities

người nghèo：poor 
người có thu nhập thấp：low-income people 
một khía cạnh quan trọng：an important aspect 
chiến lược phát triển bao trùm：inclusive development strategy 

「リスクがある」問題について、2つの良い点があると思う。1つ目は、今回の新型コロナ感染の影響で、ベトナムの公衆衛生への投資がより多く必要であること、高レベル病院の過密状態の改善、専門知識や病院の質を改善する必要性、地域の医療機関での機器サポートの必要性が明らかになったこと。

Mặt khác, thành công trong chống dịch làm cho hình ảnh Việt Nam là nơi an toàn cho sinh hoạt và hoạt động sản xuất, kinh doanh. Đúng vào lúc này, tình hình chính trị, kinh tế thế giới thay đổi làm chuyển dịch dòng chảy đầu tư trực tiếp (FDI) từ Trung Quốc sang các nước khác. Do đó, Việt Nam đang có cơ hội thu hút các nguồn lực về tư bản, công nghệ để đẩy mạnh phát triển. Kinh tế Việt Nam đã phụ thuộc nhiều vào FDI nên hiện nay cần chọn lựa những dự án tốt, có công nghệ cao, có sức lan tỏa, có sức liên kết với doanh nghiệp trong nước. Chủ động đón thời cơ này Việt Nam sẽ nhanh chóng chuyển dịch cơ cấu công nghiệp lên cao hơn.

Mặt khác：other way 
hình ảnh：image 
Đúng vào lúc này：right at this moment 
tình hình chính trị：the political situation 
đầu tư trực tiếp (FDI)：direct investment 
Do đó：therefore 
thu hút：attract 
Kinh tế Việt Nam đã phụ thuộc nhiều vào FDI nên hiện nay cần chọn lựa những dự án tốt, có công nghệ cao, có sức lan tỏa, có sức liên kết với doanh nghiệp trong nước：Vietnam's economy has been heavily dependent on FDI, so now it is necessary to choose good projects with high technology, pervasive power, and linkages with domestic enterprises.

また、この「コロナ抑制成功」は、ベトナムの安全な日常生活、生産およびビジネスの好環境のイメージへと繋がる。現在、世界の政治経済情勢の変化により、直接投資（FDI）の流れが中国から他の国にシフトしており、ベトナムには開発を促進するための資本と技術資源を引き付ける機会がある。

現在、ベトナムの経済はFDIに大きく依存しているため、今後、高度な技術、普及力、国内企業との連携を備えた優れたプロジェクトを選択する必要がある。そして、この機会を、国の産業構造向上へと繋げていく。

Ｑ．Trong một bài viết của mình, GS khẳng định đại dịch Covid-19 đã làm thay đổi tất cả. Chúng ta phải thay đổi tư duy phát triển và vẽ ra một viễn cảnh mới về tương lai Việt Nam. Xin GS cho biết chúng ta cần thay đổi tư duy phát triển như thế nào và viễn cảnh mới về tương lai Việt Nam ra sao?

tư duy phát triển：development mindset 
viễn cảnh mới：new perspective 

Ｑ．以前、別の記事で、教授は「私たちは開発マインドを変え、ベトナムの将来について新しい視点を描く必要があります」と述べていました。開発マインドとベトナムの将来に対する新しい視点をどのように変える必要がありますか？

Trong tương lai với tiền đề mọi người sẽ phải sống chung với đại dịch, kinh tế thế giới sẽ phải thay đổi và tư duy phát triển của Việt Nam cũng phải khác với các lý luận đã có. Các quan hệ như tập trung và phân tán, đô thị và nông thôn, công nghiệp và nông nghiệp, nội địa và toàn cầu hóa, truyền thống và hiện đại sẽ chuyển theo hướng khác hoặc có điều chỉnh so với những gì đã thấy trong quá khứ. Theo đó, về tương lai Việt Nam, trong tư duy phát triển mới, nông, công nghiệp và dịch vụ hầu như phải đồng thời phát triển dù trong giai đoạn trước mắt công nghiệp hóa phải được chú trọng. 

các lý luận：theories 
đô thị và nông thôn：urban and rural 
công nghiệp và nông nghiệp：industory and agriculture 
nội địa và toàn cầu hóa：localization and globalization 
truyền thống và hiện đại：tradition and modernity 

感染と共に生きる、という前提で、世界経済を変えていかなければならない。集中化と断片化、都市と農村、産業と農業、国内とグローバル化、伝統と革新などの関係は、現在のものとは異なる方向に移動するか、変化していく。農業、工業、サービス産業は、同時に成長していかなければならないが、今は工業化に焦点をあてる必要がある。

Lý do là thế giới có khả năng thiếu lương thực, Việt Nam cần phát huy lợi thế nông nghiệp hơn trước. Mặt khác, do sản xuất công nghiệp có khuynh hướng tự động hóa và việc xuất khẩu lao động sẽ không nhiều như trước, ta phải phát triển các ngành dịch vụ nữa mới bảo đảm công ăn việc làm cho lực lượng lao động của một nước có dân số hơn 100 triệu.

thiếu lương thực：lack of food 
do sản xuất công nghiệp có khuynh hướng tự động hóa và việc xuất khẩu lao động sẽ không nhiều như trước：as industrial production tends to automate and labor export will not be as much as before
ngành dịch vụ nữa mới：new service industory 
bảo đảm công ăn việc làm cho lực lượng lao động：ensure jobs for labour force
một nước có dân số hơn 100 triệu：a country with a population of more than 100 million

その理由は、世界は食糧が不足する可能性が高く、ベトナムはこれまで以上に農業上の利点を促進する必要がある為。 一方、工業生産は自動化される傾向があり、労働力の輸出は以前ほど少なくなるため、国の労働力の雇用を確保するために、人口がもうすぐ1憶人を越えるこの国は、より多くのサービスを開発する必要がある。

Vấn đề đô thị hóa và phát triển nông thôn phải được đặt lại theo hướng mới: do phải tránh tập trung vì phòng ngừa đại dịch, ta phải phát triển nông nghiệp kết hợp với công nghiệp thực phẩm và xây dựng hạ tầng kinh tế và văn hóa, nông thôn sẽ giữ lại một lực lượng lao động và dân số nhất định. Việt Nam sẽ không quá tập trung vào hai thành phố lớn như hiện nay mà sẽ phân tán đến nhiều thành phố cỡ trung và nhỏ ở khắp nước. Công nghệ thông tin, kỹ thuật số, tự động hóa là trọng tâm của thời đại sắp tới làm thay đổi phương thức lao động và có thể làm nhiều người thất nghiệp. Thêm vào đó, đại dịch sẽ làm tăng thành phần yếu thế trong xã hội. Nhà nước sẽ phải quan tâm đến việc bảo đảm năng lực tối thiểu về kỹ thuật số cho mọi người dân, tiến hành các biện pháp chia sẻ công việc, và bảo đảm thu nhập cơ bản cho tầng lớp khó khăn.

Vấn đề đô thị hóa và phát triển nông thôn：The issue of urbanization and rural development

phòng ngừa đại dịch：pandemic prevention
thực phẩm：food 
hạ tầng kinh tế và văn hóa, nông thôn：rural, economic and cultural infrastructure
dân số：population 

có thể làm nhiều người thất nghiệp：can make many people unemployed
Thêm vào đó：In addition 
đại dịch sẽ làm tăng thành phần yếu thế trong xã hội：A pandemic will increase the underprivileged in society
và bảo đảm：and ensure 
thu nhập cơ bản：basic income
cho tầng lớp khó khăn：for the underprivileged

パンデミック防止の為、都市集中化を避け、私たちは食品産業と組み合わせて農業を開発し、経済インフラを構築しなければならない。

ベトナムは現在の2つの大都市にしか焦点を当てないが、全国の多くの中小都市に分散させる必要がある。情報技術、デジタル、自動化は、働き方を変え、多くの人々を失業させる可能性のある次の時代の中心にある。さらに、パンデミックは社会の恵まれない人々を増加させる可能性がある為、各省は、そのような人々の基本的な収入を確保することに注意を払う必要もある。

Ｑ．Đổi mới sáng tạo là một điểm nhấn trong dự thảo văn kiện Đại hội XIII của Đảng. Đổi mới sáng tạo trên cơ sở phải sáng tạo ra các giá trị mới trên tất cả các lĩnh vực, trở thành tư duy của một thời đại mới, phương thức của một thời đại mới. Ở góc nhìn của GS, nếu cần chỉ ra: "những việc cần làm ngay", những lĩnh vực cần đổi mới sáng tạo ngay, thì đó là gì?

Đổi mới：innovaiton 
sáng tạo：creativity 
trên cơ sở phải sáng tạo ra các giá trị mới trên tất cả các lĩnh vực：on the basis of having to create new value accross all fields 

"những việc cần làm ngay", những lĩnh vực cần đổi mới sáng tạo ngay, thì đó là gì?："things to do now" what are the things need to be innovated immediately? 

Ｑ．イノベーションは、よく言われますが、「今やるべき」革新がある場合、どの分野をすぐに革新する必要がありますか？

Để thực hiện phương châm "Đổi mới, sáng tạo", việc cần làm đầu tiên là đưa ra chiến lược và chương trình hành động cụ thể, có mục tiêu trung và dài hạn, chứ không nên chỉ hô hào. Một số nội dung bao gồm trong chiến lược và chương trình hành động ấy có thể kể ra như sau. Thứ nhất, tăng ngân sách và khuyến khích doanh nghiệp chi tiêu nhiều hơn cho hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D). Hiện nay (theo tư liệu năm 2017) cả Chính phủ và doanh nghiệp chi tiêu cho R&D chỉ bằng 0,5% tổng sản phẩm trong nước (GDP). Mức này rất thấp, chỉ bằng Hàn Quốc đầu thập niên 1970 và Trung Quốc gần 40 năm trước. Phải cố gắng tăng tỷ lệ lên 1% GDP hoặc cao hơn. Về chi tiêu cho R&D của Chính phủ cũng cần xem xét việc cải cách, tránh "xin cho" để ngân sách nhà nước được sử dụng có hiệu quả.

việc cần làm đầu tiên là...：the first things to do is ... 
đưa ra chiến lược và chương trình hành động cụ thể, có mục tiêu trung và dài hạn, chứ không nên chỉ hô hào：provide specific strategies and action plans, with medium and long-term goals, not just asking for (shouting)

ngân sách và khuyến khích doanh nghiệp：budget and business incentives
hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D)：research and development activities
theo tư liệu năm 2017：according to the 2017 material
tổng sản phẩm trong nước (GDP)：Gross domestic product (GDP)
thấp：short/ low 
xem xét：consider 
việc cải cách：reform 
tránh "xin cho" ：avoid asking for 
để ngân sách nhà nước được sử dụng có hiệu quả：for the effective use of the state budget 

最初にすべきことは、叫ぶ（頼む）だけでなく、中長期的な目標を持った具体的な戦略と行動計画を考え出すことだ。まず、研究開発（R&D）に対して、国家予算を増やし、企業が研究開発により多く費用を投資できるよう奨励する。現在（2017年のデータによると）、政府と企業の両方がR＆Dに国内総生産（GDP）の0.5％しか費やしておらず、これは非常に低く、1970年代初頭の韓国とほぼ40年前の中国と同じレベルだ。率をGDPの1％以上に上げるように努める必要がある。政府の研究開発費についても、国の予算を有効に活用できるよう、「求める」ことを避け、改革を検討する必要がある。

Thứ hai, sớm ban hành các luật khuyến khích doanh nghiệp đầu tư nhiều hơn cho R&D, khuyến khích công ty có vốn nước ngoài mở các cơ sở R&D tại Việt Nam. Thứ ba, hiện nay ở nước ngoài có rất nhiều nhà khoa học người Việt Nam làm việc ở các đại học, các viện nghiên cứu, kể cả một số rất đông người đang nghiên cứu hậu tiến sĩ (postdoc). Nên làm ngay việc liên kết họ với các cơ sở nghiên cứu trong nước. Thứ tư, cần cải thiện thủ tục hành chính hoặc nghiên cứu các biện pháp để những ý tưởng đổi mới, sáng tạo của cá nhân, của doanh nghiệp được chuyển thành sản phẩm, tránh tình trạng những ý tưởng đó được đem ra nước ngoài thực hiện chỉ vì thủ tục, cơ chế trong nước quá phức tạp. Thứ năm, Chính phủ nên định ra một ngày trong năm làm Ngày biểu dương đổi mới sáng tạo, trong ngày đó tổ chức hội thảo về nhũng bài học từ thực tiễn trong năm qua và biểu dương những cá nhân, những doanh nghiệp có thành tích xuất sắc trong đổi mới, sáng tạo.

ban hành các luật：enact laws 
nhà khoa：scientists 
liên kết họ với các cơ sở nghiên cứu trong nước：link them (Vietnamese scientists and students in overseas) to domestic research institutions 

thủ tục hành chính：administrative procedures 
ghiên cứu các biện pháp để những ý tưởng đổi mới：research measures to innovate ideas,
sáng tạo của cá nhân：creativity of people 

biểu dương những cá nhân, những doanh nghiệp có thành tích xuất sắc trong đổi mới, sáng tạo：Praising individuals and enterprises with excellent achievements in innovation and creativity

第二に、すぐに法律を制定して、企業がR＆Dにもっと投資することを奨励し、外資系企業がベトナムにR＆D施設を開設することを奨励する。第三に、現在、海外の大学や研究機関で働くベトナム人科学者が多く、ポスドク（博士学位を持つ研究員）も多い。すぐに彼ら、彼女らを国内の研究機関と連携させることを勧める。第四に、個人や企業の革新的で創造的なアイデアを製品に変換するための管理手順や研究手段を改善し、それらのアイデアが海外に持ち出される状況を回避する必要がある。第五に、政府は卓越した革新や創造を祝うための日を設定し、その日に昨年からの教訓に関するワークショップを開催し、個人と成功した企業を称賛する必要がある。

Ｑ．GS đã chỉ ra nguy cơ "Việt Nam chưa giàu đã già, và chuyển qua thời đại hậu công nghiệp quá sớm". Là người chứng kiến sự phát triển thần kỳ của Nhật Bản trong thập niên 60-70 của thế kỷ trước, theo GS, Việt Nam cần học bài học gì từ quá trình công nghiệp hóa của Nhật Bản?

quá trình công nghiệp hóa：the process of industorialization 

Ｑ．60年代から70年代の日本の奇跡的な経済成長の証人として、ベトナムは日本の工業化プロセスからどのような教訓を学ぶべきでしょうか？

Việt Nam đang ở giai đoạn dân số vàng, sau đó sẽ bước vào giai đoạn lão hóa. Ở giai đoạn này, không phát triển nhanh và bền vững để đạt mức thu nhập cao trước khi chuyển sang giai đoạn lão hóa thì sẽ đối mặt trực diện nguy cơ "chưa giàu đã già". Cốt lõi của chiến lược phát triển trong giai đoạn dân số vàng là công nghiệp hóa. So với nông nghiệp và dịch vụ, công nghiệp có phạm vi rộng và dễ áp dụng công nghệ để tăng năng suất lao động cao nên dễ trở thành đầu tàu phát triển. Trong khi còn ở giai đoạn thấp (phản ánh trên tỷ lệ giá trị gia tăng của công nghiệp trên GDP) mà không tạo những điều kiện để đẩy mạnh công nghiệp hóa lên cao hơn thì lao động dư thừa vẫn tồn tại ở khu vực nông nghiệp hoặc chuyển sang khu vực dịch vụ với năng suất lao động thấp. Hậu quả là kinh tế tăng trưởng thấp, đưa đến bẫy thu nhập trung bình.

Ở giai đoạn này：At this stage 

"chưa giàu đã già"：Getting old before becoming rich 
công nghiệp hóa：industorial 

phạm vi rộng：wide scope 
dễ áp dụng công nghệ để tăng năng suất lao động cao：easy to apply technology to increase labor productivity
nên dễ trở thành đầu tàu phát triển：so it is easy to become a growth engine

Trong khi còn ở giai đoạn thấp：While still in a low stage
năng suất lao động thấp：low labor productivity
Hậu quả：consequently 
kinh tế tăng trưởng thấp：low economic growth
đưa đến bẫy thu nhập trung bình：leading to the middle income trap

ベトナムは現在、「ゴールデンエイジ」だが、すぐに高齢化社会に入る。この高齢化社会へ移行する前に、迅速に、持続可能な経済成長を達成しなければ、「金持ちになる前に年をとる」リスクを負っている。このゴールデンエイジ時代の開発戦略の中核は工業化である。現状、農業部門には依然として過剰な労働力が存在し、労働生産性も低く、中所得の罠に陥りやすい。

Nhật Bản từ giữa thập niên 1950 đến giữa thập niên 1970 là giai đoạn phát triển thần kỳ. Bài học từ kinh nghiệm Nhật Bản tóm lại một câu thì có thể nói như sau: nhà nước phải kiến tạo môi trường đầu tư thuận lợi để doanh nghiệp tư nhân tích cực cách tân công nghệ, đầu tư sản xuất theo tín hiệu của thị trường trong và ngoài nước.

giai đoạn phát triển thần kỳ：miraculous development stage 

nhà nước phải kiến tạo môi trường đầu tư thuận lợi để doanh nghiệp tư nhân tích cực cách tân công nghệ, đầu tư sản xuất theo tín hiệu của thị trường trong và ngoài nước：

The State must create a favorable investment environment for private enterprises to actively innovate technologies, invest in production according to signals from domestic and foreign markets.

1950年代半ばから1970年代半ばまでの日本は、奇跡的な経済発展の時期であった。 日本の経験からの教訓をまとめると、一言で言えば、「国は、民間企業が積極的に技術を革新し、市場のシグナルに従って生産に投資するための好ましい投資環境を作らなければならない」 

Xin trân trọng cảm ơn Giáo sư!

PHÙNG NGUYÊN (thực hiện)

“Việt Nam đang có cơ hội thu hút các nguồn lực để đẩy mạnh phát triển”