見出し画像

アイヌ神謡集①【アイヌ語漢字表記実験】

原文は『青空文庫』より

形態素表記は筆者による、形態素境界を「-」で表す

考慮事項

  1. 人称接辞は、他動詞・自動詞による前後の区別が同じ漢字によって表される(ci=「吾」と=as「吾」、a=「其」と=an「其」)。主格と斜格は、音形が異なるものを異なる漢字で表すが、同じものは同じ漢字で表す(ci=/=as「吾」とun=「我」、a=/=an「其」とi=「之」、e=「汝」、eci=「爾」)

  2. 複数形の -pa は、「巴」の音写で表す。

  3. 名詞化接辞の -pe は「物」、-kur は「者」で表す。

  4. 反射人称の si- は「自」、yay-は「己」で表す。

  5. 相互態の u- は「互」で表す。

  6. 充当法の e- は「以」、o- は「于」、ko- は「與」で表す。

  7. 所属形接辞 -a/-i/-u/-e/-o/-ha/-hi/-hu/-he/-ho/-ke/-sike やその組み合わせは一律「所」で表す。

  8. 格助詞の un は「於」、ta は「于」、wa は「乎」で表す。

  9. 他動詞形成接辞 -te/-re/-V は「使」で表す。

  10. 格助詞の wa、接続詞の wa、終助詞の wa は共に「乎」で表す。

本文転記

“Shirokanipe ranran pishkan, konkanipe ranran pishkan.” arian rekpo chiki kane petesoro sapash aine, ainukotan enkashike chikush kor shichorpokun inkarash ko teeta wenkur tane nishpa ne, teeta nishpa tane wenkur ne kotom shiran. Atuiteksam ta ainuhekattar akshinotponku, akshinotponai euweshinot korokai.

“siro-kani pe ran-ran piskan, kon-kani pe ran-ran piskan.”
「白金滴降降圍,黃金滴降降圍。」

ari-an rek-po ci=ki kane pet esoro sap=as ayne,
曰有鳴子吾爲如川沿下吾遂,

aynu kotan enka-sike ci=kus kor si-corpok-un i-nkar=as ko
人村表所吾通而自下在之見吾而

teeta wen-kur tane nispa ne, teeta nispa tane wen-kur ne kotom sir-an.
昔悪者今長也,昔長今悪者也恰樣有。

Atuy-tek-sam ta aynu-hekat-tar ak-sinot-pon-ku, ak-sinot-pon-ay e-u-e-sinot kor okay.
海手側於人童眾射遊小弓,射遊小矢以互以遊而有。

“Shirokanipe ranran pishkan, konkanipe ranran pishkan.” arian rekpo chiki kane hekachiutar enkashike chikush awa, unchorpoke ehoyuppa ene hawokai: ―― “Pirka chikappo! kamui chikappo! Keke hetak, akash wa toan chikappo kamui chikappo tukan wa ankur, hoshkiukkur sonno rametok shino chipapa ne ruwe tapan”

“siro-kani pe ran-ran piskan, kon-kani pe ran-ran piskan.”
「白金滴降降圍,黃金滴降降圍。」

ari-an rek-po ci=ki kane hekaci-utar enka-sike ci=kus a-wa,
曰有鳴子吾爲如童眾下所吾通坐乎,

un-corpok-e e-hoyup-pa ene haw-okai:
在下所以走巴此聲有:

“pirka cikap-po! kamuy cikap-po! keke hetak, ak=as wa toan cikap-po kamuy cikap-po tukan wa an-kur, hoski-uk-kur sonno ram-etok sino cipapa ne ru-we tap-an”
「善鳥!神鳥!嗝速,射吾乎彼鳥子神鳥子擊乎有者,初取者誠心前真猛也跡所是有」

hawokai kane, teeta wenkur tane nishpa nep poutari, konkani ponku konkani ponai uweunupa untukan ko, konkani ponai shichorpok chikushte shienka chikushte, rapokita, hekachiutar tumukeheta shine hekachi yayan ponku yayan ponai ukoani iyeutanne, chinukar chiki wenkur poho ne kotomno imi ka wano akoeraman. Kipnekorka shiktumorke chiuwante ko, nishpasani nekotomno, shinnai-chikapne iyeutanne.

haw-okay kane, teeta wen-kur tane nispa ne-p po-utari,
聲有如,昔惡者今長也物子眾,

kon-kani pon-ku kon-kani pon-ay u-e-un-u-pa un=tukan ko,
黃金小弓黃金小矢互以在使巴我擊而,

kon-kani pon-ay si-corpok ci=kus-te si-enka ci=kus-te, rapok-i ta,
黃金小矢自下吾通使自表吾通使,間所於,

hekaci-utar tum-ukehe ta sine hekaci yay-an pon-ku yay-an pon-ay u-ko-ani i=e-utan-ne,
童眾中所於一童己有小弓己有小矢互與持之以眾也,

ci=nukar ciki wen-kur po-ho ne kotom-no imi ka wano a=ko-eraman.
吾見則惡者子所也恰然之着亦乎然其與知。

ki-p-ne-kor-ka sik-tum-or-ke ci=u-an-te ko, nispa-san-i ne kotomno,
爲物也而亦目中處所吾互有使而,長下所也恰然,

sinnay-cikap-ne i=e-utan-ne.
非鳥也其以眾也。

Anihi nakka yayan ponku yayan ponai uweunu wa unramante ko, teeta wenkur tane nishpanep poutari euminare ene hawokai: ―― “Achikara ta wenkur hekachi
toan chikappo kamui chikappo aokaiutar akor konkaniai ka somouk ko, enepkoran
wenkur hekachi kor yayanai muninchikuniai toan chikappo kamui chikappo shinoshino
uk nankor wa.” hawokai kane wenkur hekachi ukooterke ukokikkik.

anihi nak-ka yay-an pon-ku, yay-an pon-ay u-e-un-u wa un=ram-an-te ko,
彼事雖亦己有小弓,己有小矢互以在使乎我心有使而,

teeta wen-kur tane nispa-ne-p po-utar-i e-u-mina-re ene haw-okay: ――
昔惡者今長也物子眾所以互笑使此聲有:

“acikara ta wen-kur hekaci toan cikap-po kamuy cikap-po a=okay-utar a=kor kon-kani-ay ka somo-uk ko,
「噫於惡者童彼鳥子神鳥子其有眾其持黃金矢亦不取而,

e=ne-p-kor an wen-kur hekaci kor yay-an-ay munin-cikuni-ay toan cikap-po kamuy cikap-po si-no si-no uk nankor wa.”
汝也物持有惡者童持己有矢腐目樹矢彼鳥子神鳥子真然真然取歟乎。」

haw-okay kane wen-kur hekaci u-ko-o-terke uko-kik-kik.
聲有如惡者童互與于跳互與打打。

(つづく)

この記事が気に入ったらサポートをしてみませんか?