古典ギリシャ語動詞変化まとめ 5 ῥῑ́πτω
約50語の動詞を通じて古典ギリシャ語の動詞の変化の基本的な規則やパターンを身につけることを目指すシリーズです。
ῥῑ́πτω 投げる (動詞幹 ῥῑπ-)
現在幹 ῥῑπ‧τε/ο- (< ῥῑπ‧jε/ο-)
能動態現在 ῥῑ́π‧τω, ῥῑ́π‧τεις, ῥῑ́π‧τει, ῥῑ́π‧το‧μεν, ῥῑ́π‧τε‧τε, ῥῑ́π‧τουσι(ν) / ῥῑ́π‧τειν
能動態未完了過去 ἔρ‧ρῑπ‧το‧ν, ἔρ‧ρῑπ‧τε‧ς, ἔρ‧ρῑπ‧τε(ν), ἐρ‧ρῑ́π‧το‧μεν, ἐρ‧ρῑ́π‧τε‧τε, ἔρ‧ρῑπ‧το‧ν ※加音の後に ρ を重ねる
未来幹 ῥῑψ‧ε/ο- (< ῥῑπ‧σε/ο-)
能動態未来 ῥῑ́ψ‧ω, ῥῑ́ψ‧εις, ῥῑ́ψ‧ει, ῥῑ́ψ‧ο‧μεν, ῥῑ́ψ‧ε‧τε, ῥῑ́ψ‧ουσι(ν) / ῥῑ́ψ‧ειν
第1アオリスト幹 ῥῑψ‧α- (< ῥῑπ‧σα-)
能動態第1アオリスト ἔρ‧ρῑψ‧α, ἔρ‧ρῑψ‧α‧ς, ἔρ‧ρῑψ‧ε(ν), ἐρ‧ρῑ́ψ‧α‧μεν, ἐρ‧ρῑ́ψ‧α‧τε, ἔρ‧ρῑψ‧α‧ν ※加音の後に ρ を重ねる / ῥῖψ‧αι
第2完了幹 ἐρ‧ρῑφ‧α- ※畳音=加音 ※帯気第2完了
能動態第2完了 ἔρ‧ρῑφ‧α, ἔρ‧ρῑφ‧α‧ς, ἔρ‧ρῑφ‧ε(ν), ἐρ‧ρῑ́φ‧α‧μεν, ἐρ‧ρῑ́φ‧α‧τε, ἐρ‧ρῑ́φ‧ᾱσι(ν) / ἐρ‧ρῑφ‧έ‧ναι
*
前々回の γράφω、前回の βλάπτω に引き続き、動詞幹が両唇閉鎖音で終わる動詞です。
βλάπτω と同様に、現在幹に -τ- が入っていること、第2完了幹で 動詞幹 ῥῑπ- が ρῑφ- に変化していることを確認しましょう。
*
今回学ぶのは、ῥ で始まる動詞の加音と畳音の特徴です。
まず加音は、ἐ- がつくのは通常の音節的加音と同じですが、ρ を2つ重ねて ἐρ‧ρ- となります(水谷 §34.1、堀川 p. 139、チエシュコ p. 148)。
完了幹で使う畳音も、加音と全く同じ ἐρ‧ρ- になります。1つの単子音で始まる場合、πέ‧παυ‧κα のような形になるのが普通でしたが、ῥ- で始まる動詞はこの例外となります(水谷 §160.2(b)、堀川 p. 212、チエシュコ p. 151)。
-ρρ- は巻き舌の /r/ を伸ばす難しい発音です。この発音ができなくても困ることはないと思いますが、発音の練習を通じて文法の規則を覚えられるといいかもしれません。
*
動詞幹・時制幹と主要部分
動詞幹 ῥῑπ-
チエシュコ タイプ5
1. ῥῑ́π‧τω 能動態現在 1人称単数
(現在幹 ῥῑπ‧τε/ο-)
2. ῥῑ́ψ‧ω 能動態未来 1人称単数
(未来幹 ῥῑψ‧ε/ο-)
3. ἔρ‧ρῑψ‧α 能動態第1アオリスト 1人称単数
(第1アオリスト幹 ῥῑψ‧α-)
4. ἔρ‧ρῑφ‧α 能動態第2完了 1人称単数
(第2完了幹 ἐρ‧ρῑφ‧α-)
5. ἔρ‧ρῑμ‧μαι 中動態完了 1人称単数
(完了中受動幹 ἐρ‧ρῑπ-)
6. ἐρ‧ρῑ́φ‧θη‧ν 受動態第1アオリスト 1人称単数
(第1アオリスト受動幹 ῥῑφ‧θη-)
変化形一覧
能動態現在 ῥίπτω, ῥίπτεις, ῥίπτει, ῥίπτομεν, ῥίπτετε, ῥίπτουσι(ν) / ῥίπτειν
能動態未完了過去 ἔρρῑπτον, ἔρρῑπτες, ἔρρῑπτε(ν), ἐρρίπτομεν, ἐρρίπτετε, ἔρρῑπτον
能動態未来 ῥίψω, ῥίψεις, ῥίψει, ῥίψομεν, ῥίψετε, ῥίψουσι(ν) / ῥίψειν
能動態第1アオリスト ἔρρῑψα, ἔρρῑψας, ἔρρῑψε(ν), ἐρρίψαμεν, ἐρρίψατε, ἔρρῑψαν / ῥῖψαι
能動態第2完了 ἔρρῑφα, ἔρρῑφας, ἔρρῑφε(ν), ἐρρίφαμεν, ἐρρίφατε, ἐρρίφᾱσι(ν) / ἐρρῑφέναι
フォントによって長音記号とアクセント記号の両方がついた文字がきれいに表示されないことがあるので、最後の変化形一覧でのみ、ῑ の長音記号を省いています。
ῥῑ́πτω(能動態)
— ひよこのるる (@lulu_hiyokono) September 13, 2022
現在・未完了過去・未来・アオリスト・完了の直説法活用形と不定形
(φ は /pʰ/ と発音)
完了の直説法活用形と不定形
(φ は /f/ と発音)
巻き舌の発音がぎこちないので、上手な方の録音をぜひ聞いてみたいです!https://t.co/PrLVb1xkNZ pic.twitter.com/sk6rxDXYis
他の記事も読んでみていただけるとうれしいです! 訳詩目録 https://note.com/lulu_hiyokono/n/n448d96b9ac9c つながる英単語ノート 目次 https://note.com/lulu_hiyokono/n/nf79e157224a5