見出し画像

クムリポ /十五番目の時代

KA WA UMIKUMAMALIMA

(15)

ククイハア(小さな松明)のそばに
ヌウメア(高くある地)と ハウメア(横たえる地)の女がいた
O Haumea wahine o Nu‘umea i Kukuiha‘a
メハニ(静かな歩みとともに)
O Mehani,
パリウリ(青い崖)の クアイヘアラニ(こすれた曇り空)が 覆う高地
nu‘u manoanoa o Kuaihealani i Paliuli
リホリホ(きらめく) エレエレ(黒色) 黒い空のパノパノ(厚い雲)
Liholiho, ‘ele‘ele, panopano lani ‘ele
カメハノラニ(空にひとり) カーメハイカーウア(父を知らない私達)
Kamehanolani, o Kameha‘ikaua
カーメハイカーウア(父を知らない私達) カーウアカヒ(たった一つの私達)の神
Kameha‘ikaua, akua o Kauakahi
ハイウリ(青い犠牲)の空が終わるとき 高地は終わる
I ke oki nu‘u i ke oki lani o Haiuli
同じ妻を迎える夫が 妬みの虫に食われ 
新しい夜の 陸に揚がった
Ha‘alele i ka houpo huhu lili punalua
二つの分断が あった
Kau i ka moku o Lua,
山と穴は 剥がれる時代の中にある
o Ahu a Lua, noho i Wawa[‘]u
女神 終末の女
Wahine akua wahine o Makea
風の吹く側の境界にいる ハウメアの女
O Haumea wahine o Kalihi Ko‘olau
ラウミハ(しじまの広がり)の多くの透かし編みに タパのへりが佇む
Noho no i Kalihi i kapa i ka lihilihi o Laumiha
一つの円球 円球へ入る
Komo i ka ‘ulu, he ‘ulu ia
円球をなす箱 そこに円球が集まる
O kino ‘ulu, o pahu ‘ulu, o lau ‘ulu ia nei
ハウメアの女の 一つの多くの身体
He lau kino o ia wahine o Haumea
ハウメアの 偉大な神秘
O Haumea nui aiwaiwa
とどまる場所は ハウメアの神秘の中
I aiwaiwa no Haumea i ka noho
ひと続きの泉が そこに湧く
Nonoho i na mo‘opuna
子ども達が 隠れている
I ka moemoe i na keiki
カーウアカヒは 眠った子ども 
Moe keiki ia Kauakahi,
クアイメハニ(こすれる熱)は 女
o Kuaimehani ka wahine
カーウアフリホヌア(逆さの大地の私達)は 続く泉に眠る
Moe mo‘opuna ia Kauahulihonua
フリホヌア(逆さの大地)は 女
O Hulihonua ka wahine
ハーロア(遠い生命)は 続く泉に眠る
Moe mo‘opuna ia Haloa
ヒナマノウルアエ(沢山の円球に懸かるヒナ)は 女
O Hina-mano‘ulua‘e ka wahine
ワイア(辱め)は 続く泉に眠る
Moe mo‘opuna ia Waia,
フーフネ(ほっそりふくらむ)は 女
o Huhune ka wahine
ヒナナロ(忘れられたヒナ)は 続く泉に眠る
Moe mo‘opuna ia Hinanalo,
ハウヌウ(冷たい風の高地)は 女
o Haunu‘u ka wahine
ナナカヒリ(広がるカヒリ)は 続く泉に眠る
Moe mo‘opuna ia Nanakahili,
ハウラニ(昇り降り)は 女
o Haulani ka wahine
ワイロア(遠い川)は 続く泉に眠る
Moe mo‘opuna ia Wailoa,
ヒーコープアネイエア(流れ出て咲く花)は 女
o Hikopuaneiea ka wahine
キオ(魚の腹子)が 生まれた
Hanau o Ki‘o,
それを見るのは ハウメア
ike ia Haumea
柔らかな身体を曲げて ハウメアが感じる
Ike ia o Haumea he pi‘alu‘alu
彼女の横たえる ざらざらした盛り上がり
He konahau, he konakona
苦く酸っぱいなら それは女
He ‘awa‘awa ina ka wahine
いくつの辛酸と 苦味があったか
‘Awa‘awahia a mulemulea
惨憺と茶目っ気は ここだ
I haina, eu, ai‘a,
イチジク達が 女を這い上がる
he wahine pi‘i keakea e
前に後ろに 雨が垂れ落ちる
Ua pi‘alu ke kua, pi‘alu ke alo
足場を固めた腕相撲 ヌウメアがひっくり返る
Ke‘ehina ka umauma, pa hiolo Nu‘umea
女の雲に 組み合って噛みついて
Nauau papa pa umauma ‘ilio ka wahine
キオが 小さくばら撒かれる
Ia Ki‘o laha na li‘i
草地の女のもと カーモレ[花]が連れ添う
Moe ia Kamole i ka wahine o ka nahelehele
女には‘破れ’ 男には‘牙’が生まれた
Hanau o Ole ke kane o Ha‘i ka wahine
ププエ(身を屈める)を夫に カマヘレ(広がる枝葉)が妻となった
Pupue ke kane Kamahele ka wahine

Manaku(マナク:押し進む)-- Hikoho‘ale(ヒーコホアレ:長い波の音)
Kahiko(カヒコー:ひとつの現れ)-- Ka[‘]ea(カエア:崖のへり)
Lukahakona(ルーカハコナ:傷ついて風下に散る)-- Ko‘ulamaikalani(コーウラマイカラニ:空が赤くなる)
Luanu‘u(ルアヌウ:繰り返す高地)-- Kawaoma‘aukele(カワーオマアウケレ:沼地の首長の集まりの時代)
Ki‘i(キイ:手にする)-- Hinako‘ula(ヒナコーウラ:赤いヒナ)

ウル(円球)が生まれた ナーナーウル(円球を見る)が生まれた
Hanau o ‘Ulu, hanau o Nana‘ulu
ウルを夫に カプヌウ(高地の禁忌)が妻となった
‘Ulu ke kane Kapunu‘u ka wahine

Nana(ナナ:編まれる)-- Kapulani(カプラニ:空の禁忌)
Nanaie(ナーナイエ:彼女のイエ[タパを打つ棒])-- Kahaumokuleia(カハウモクレイア:レイを裂く)
Nanaielani(ナナーイエラニ:けしかける空のイエ)-- Hinakina‘u:ヒナキーナウ:染み汚れのヒナ)
Waikalani(ワイカラニ:空の川)-- Kekauilani(ケカウイラニ:空に昇る)
Kuheleimoana(クーヘレイモアナ:あちこちに広がる)-- Mapu‘uaia‘a‘ala(マプウアイアアーアーラー:太陽の狂気が重なる)
Konohiki(コノヒキ:その次へ手招く)-- Hakaululena(ハカウルレナ:弓なりの広がり)
Waolena(ワオレナ:黄白の森)-- Mahui‘e(マーフイエ:湯気の滴るイエ)
Akalana(アカラナ:浮かぶ影)-- Hina-a-ke-ahi(ヒナアケアヒ:燃えるヒナ)

マーウイが生まれた 二つの間にマーウイが生まれた
Hanau Maui mua, hanau Maui waena
体をいっぱいに広げ マロ(褌)をつけたマーウイが生まれた
Hanau Maui-kiki‘i, hanau Maui-a-ka-malo
マロを巻いて 浮かぶ影を引き締めた
O ka malo o Akalana i humea
燃えるヒナを身ごもらせ 鶏が生まれた
Ho‘okauhua Hina-a-ke-ahi, hanau he moa
ヒナが宿しているのは 鶏の卵
He huamoa ke keiki a Hina i ho‘okauhua
その卵を抱くのは 鶏の他にない
‘A‘ohe ho‘i he moa o ka moe ana
彼女に 鶏が生まれた
He moa ka ka hanau ana
その子は鳴いて ヒナにたずねた
[‘]Alala ke keiki, ninau Hina
卵を抱く鶏の子は 人間の他にない
‘A‘ohe ho‘i he kanaka o ka moe ana he keiki ka
ヒナの火が宿した 不可解な子
He keiki aiwaiwa na Hina-a-ke-ahi
短く守る 永く彼らが守る 憎しみ
Ukiuki Kia‘i-loa ma laua o Kia‘i-a-ka-poko
ヒナによる なぞかけの潮が満ちた
O na kaikunane ia o Hina
生命の見取図 その中の二つを見下ろす
O na kia‘i elua iloko o ke ana ha
マーウイの止まり木の喧嘩 雨が見張る
Paio haka Maui, hina ua Kia‘i
マーウイの額に 赤い水の滴り
Kahe ka wai ‘ula i ka lae o Maui
マーウイに 初めの雨
O ka ua mua ia a Maui
カーネとカナロアが 若いタコノキの葉を得る
Ki‘i i ka pu ‘awa hiwa a Kane ma laua o Kanaloa
マーウイに 二回目の雨が降る
O ka ua alua ia a Maui
冷たい雨が 苦々しく三回目を覆う
O ka ua akolu ke ku‘eku‘e o ka ‘ahu‘awa
四回目の雨が カーネとカナロアのタロイモに降る
O ka ua aha o ka ‘ohe a Kane ma laua o Kanaloa
五回目の雨が 綴じられた畝に降る
O ka ua alima o ka paehumu
六回目の雨が 段丘に降る
O ka ua aono o ka anu‘u
唸るマーウイ 父に問いかける
Nunu Maui, ninau i ka makuakane
ヒナがさえぎる 
Ho‘ole Hina,
「お前に父はいない 親類となる地が引き締まった」
"‘A‘ole au makua O ka malo o Kalana o ka makua ia"
ヒナの火により 食べ物が願われた
‘Ono i ka i‘a na Hina-a-ke-ahi
魚の釣り方を学ぶよう ヒナの火は命じた
A‘o i ka lawai‘a, kena Hina-a-ke-ahi
「父なるを お前が得なさい
"E ki‘i oe i ko makuakane
そこの青黒いあざは 釣糸と釣針
Aia ilaila ke aho, ka makau
その釣針は マーナイアカラニ(空のレイのかぎ針)
O Manai-a-ka-lani o ka makau ia
昔の海原の分断へ 留め合わせるかぎ針だ」
O ka lou ana o na moku e hui ka moana kahiko"
ヒナから アラエの鳥が送られた
Ki‘i ana ka [‘]alae nui a Hina
その鳥を 妹にして
Ke kaikuahine manu
マーウイの雨は 七回目の雨
O ka ua ahiku o na ua a Maui
半分は神 半分は人のマーウイが 釣針を掛ける
O ke kupua e‘u nana i ho‘olou
ピモエが身体を折りたたみ 口を開けている
Ke ‘a, ka waha, ka opina o Pimoe
大海原に 小さな支配者の 吠え声が轟く
O ka i‘a ‘Aimoku e halulu ai ka moana
寝こけたピモエが マーウイの弟として 引き揚げられた
Lilo Pimoe moe i kaina a Maui
水飛沫[みずしぶき]の静まりに アロハ(愛)が広がる
Ulu aloha o Mahanaulu‘ehu
ピモエの子が 結ばれた
O kama a Pimoe
残った尾が マーウイの前に 島として浮かぶ
Lawena uka ai Maui i na i‘a koe ka pewa
カーネとカナロアが 上に向かって叫んだ
I ho‘ohalulu a‘e Kane ma laua o Kanaloa
九番の雨が マーウイのもとに降ってきた
O ka ua a hikilele iwa a Maui
ピモエの尾の 生命を授かる
Ola Pimoe ma ka pewa
飛沫の静まりに 魚の尾ひれの 生命を授かる
Ola Mahanaulu‘ehu ma ka hi‘u
ヒナへ支払う 凧とコウモリ
Lilo Hina-ke-ka ia Pe‘ape‘a
凧とコウモリが 翻り神々となる
O ke akua pe‘ape‘a o Pe‘ape‘a
マーウイに 雨が行き亘った
O ka ua ho‘olawa ia a Maui
凧とコウモリの傷の先 八番の願いを眺める
I waluhia ka maka o Pe‘ape‘a-makawalu
待ち伏せる 扉を叩く雨の音
Kikeke ka ua ia Moemoe
太陽のそばのマーウイは 私達であるクロミグワ
Kilika ke kaua a Maui i ka La
罠に変わった地の マーウイ
I kipuka ‘ahele a Maui
太陽のそばに マカリイの権利がある
Lilo makali‘i i ka La
マーウイは あなたの権利
Lilo ke kau ia Maui
痒みは 黄色い水を飲む
Inu i ka wailena ma ke kuna
カーネと カナロア
O Kane ma laua o Kanaloa
口を開け閉めする 私達
O kaua i ka ho‘upa‘upa
ハワイ島を望む マウイ島を望む
Puni Hawai‘i, puni Maui
カウアイ島を望む オアフ島を望む
Puni Kauai, puni Oahu
丘の狭い流れに かまどの火は飛び込んだ
I Kahulu‘u ka ewe i Waikane ka piko
その背に永く 積み重ねは割れ 滴った
Ha‘ule i Hakipu‘u i Kualoa
マーウイのマロ
O Maui-a-ka-malo
半神半人が 分断を赦した
O ka ho‘okala kupua o ka moku

島について
He moku—no




・空にひとり(Kamehanolani)・・・直訳で「空からの孤独」(Ka-meha-no-lani)。

・父を知らない(Kameha‘i)・・・直訳で「父親の正体が知られていない私生子」。別意として「予想だにしない」。

・イチジク(Keakea )・・・クワ科の落葉高木[Ficus carica]。原産地はアラビア南部。ハワイ語における精液の暗喩。

・カーモレ(Kamole)・・・ 和名はキダチキンバイ[Ludwigia octivalvis]。畦道に見られ、小さな黄色い花を咲かせる。日本では琉球列島や小笠原諸島で見ることが出来る。含意として「源泉」(Ka-mole)。

・牙(Ole)・・・オレ(‘Ole)と歌う場合、「否認」の意。

・浮かぶ影(Aka-lana)・・・アカラナ(A-kalana)と歌う場合、「分かれた地」の意。

・マーウイ(Maui)・・・ハワイの伝説に登場する半神半人。「問いかけ」(Ma-ui)、「若さ」(Ma-u‘i)、「不変の」(Mau-i)の意が考えられる。

・マロ(Malo)・・・昔のハワイの男性がつけていた褌のこと。タパによって作られた。

・卵を抱く(Moe)・・・ 原語では「眠る」と「卵を抱く」には、どちらも同じ語が充てられている。

・アラエ(‘Alae)・・・ハワイ諸島に生息しているバン(水鳥)の一種。ハワイの伝説で「人間に火を与えた鳥」とされる。[Gallinula Chloropus Sandvichensis]。

・ピモエ(Pimoe )・・・ハワイの伝説上の巨大魚。(“Pi-moe”と歌った場合、「しみったれの横たわり」の意。)

・島(Moku )・・・原語では「島」と「分断」には、どちらも同じ語が充てられている。

・分断を赦した・・・「赦した」と訳を充てた“ho‘okala”は、「解き放つ・放免する」といった意。

この記事が気に入ったらサポートをしてみませんか?