Değerlendirme "Sadece Lockheed hadisesini değil, Savaş Sonrası Japon Siyasi Tarihini de aydınlatıyor"

Shiba Ryotaro Edebiyat Vakıf komite üyesi olan yazar Kunio Yanagida, 2017 Shiba Ryotaro Ödülü alan Asahi Gazetesi journalist olan Toshihiro Okuyama ve eserine şü şekilde tenkit yaptı;

(Ana metin)
Tarihten ders almayan bir ülkenin tarihin ihanetine uğrayacağı veya her türlü bir yıkımla karşı karşıya kalacağı söylenir. Avrupa ve ABD'de, tarihin derslerini doğru bir şekilde okumak için, devlet arşivleri ve önemli siyasi ve askeri şahsiyetlerin özel kolleksiyonları, Japonya'da hayal bile edilemeyecek kadar çok kaynak barındırıyor. Bunların gelecek nesillere nasıl aktarılacağı ve nasıl kullanılacağı meselesi ise, uzmanların ve gazetecilerin bunları ne oranda özümseyip ifade ettiklerine bağlıdır.

Bay Okuyama, olağanüstü zaman ve emek harcayarak ABD'deki çeşitli devlet arşivlerini ve özel kolleksiyonları ziyaret ederek, kaynakları taradı . Bu kadar çok kaynağın içinde gerçeği aydınlatan bilgilere nasıl erişeceği konusunda kendince usüller edindi. Bu süreç tamamen gazeteciliğe sorgulanan önemli bir deneyimdir. 


Kaynaklara bakarak çok şey öğrenilebilir. Amerikan resmi belgelerinde insanların yüz ifadeleri bile kayıtlıdır. Yüz ifadesinin mutlu ya da inkarcı olması  önemlidir. Bu tür temel göstergelere nüfuz etmek ufkunuzu genişletir, bu da arka planı daha derin analiz etmek için önemlidir. Bugünün öğrencileri sadece bilgisayarlarda (Google’da) arama yapmak ile yetinirler. Bu anlamda Bay Okuyama'nın gayretleri çıkarılacak derslerle doludur.

Neticede elde edilen veriler ışığında, gizem hâlâ sürse dahi Lockheed hadisesinin net olmayan arka planına ve gerçekliğine yaklaşmak mümkün oldu. Ancak bu rapor, Lockheed hadisesini aydınlatmaktan fazlasına yol açtı. Tarihsel arka planı ve Amerikan taktiklerini kapsamlı bir şekilde çözerek, savaş sonrası Japon siyasetinin Amerikan hegemonyacılığı tarafından nasıl yutulduğunu ortaya koyuyor. CIA'nın bol miktarda fonlama yaparak Japon siyasetinin seyrine egemen olma sürecinden bahsediyor. Ayrıca Japonya'da Amerika'nın ulusal menfaatlerine aykırı bir şey olduğunda çok şiddetli tepki gösterilmesi, Başkan Richard Nixon’un Tanaka Kakuei'yi sevmediği ve reddettiği tasvirleriyle de dolaylı olarak anlaşılır. Sadece teoriler ve iddialarla değil, kanıtlarla (temel teşkil eden belgeler ve tanıklıklar) açıklığa kavuşturuldu. Bu kitabın, yalnızca Lockheed hadisesinin açıklığa kavuşturulması ile kalmayıp, aynı zamanda savaş sonrası Japonya'nın perde arkası siyasi tarihine de açıklık getirmesi bakımından derin ve geniş kapsamlı bir değere sahip olduğuna inanıyorum.

Japon siyasetini harekete geçirenin ne olduğu meselesi şu ana kadar sistematik ve yapısal olarak ele alınmamış olmakla birlikte, Bu kitap hiç şüphesiz çok kıymetli bir başvuru eseri haline gelecektir… İlk kez bir muhabirlik eserinin bu ödülü alması muhabirlik alanı açısından da anlamlı olacaktır.

(bitti.)