1903年の日本に"grupoj esperantistaj"があったかも（『Lingvo Internacia』N-ro 11, 1903）

『Lingvo Internacia』N-ro 11, 1903「KRONIKO」内、p.283「Japanlando」に、エスペラント・グループの存在が記されている。このころは「個人学習の時代」と言われているが、小さなグループはあったのだろう。

Japanlando. Laŭ recivita poŝtkarto de S-ro Moletti, el Nancy kaj komunikita de S-ro Pourcines en ≫Auto-Revue de l'Est≪ (25. X) jam multaj grupoj esperantistaj ekzistus en Japanujo ; ili estus :  ≫Stelo brilanta≪, ≫Stelo de la Espero≪, ≫Stelo de la Mateno≪, ≫Stelo de la Maro≪, ≫Stelo de la Nordo≪.
Sekretarioj : S-ro Yamanaka, profesoro ĉe Kaiseigakko, Nagasaki, － A. Ototo Mistler, profesoro ĉe Kaisagako , 1 Higashi Yamate , Nagasaki, － Adolfo Wagner, profesoro ĉe milita lernejo de Osaka (uŝi-avaji-maŝi ), － S-ro Ninouriva, licencato de leĝscienco, Adanomura, Ragavajori, Sanuki, － J. Hirth, profesoro ĉe ejoseigakko, Jidamaŝi, － E. Heck, profesoro ĉe Universitato kaj ejoseigakko, Tokio.

Google Books
https://books.google.co.jp/books?id=tOsqAAAAYAAJ
（参照2023-02-02）

"estus" "ekzistus"と仮定法なのが気になるが、長崎にミスレル（Alphonse MISTLER）の名前が見受けられるので全くのでたらめというわけでもなさそうだ。ただ誤字が多いと思われ、暗号なみの解読が必要だ。

これを情報源としたであろう、
『L'Espérantiste』No.72, (1903.12.31) p.331にも同様の情報が載っている。

Japanujo. Ekzistas nun kelkaj grupoj en japanujo, direktataj de Sroj Alf. Ototo Mistler en Nagasaki, Yamanaka en Nagasaki, Adolfo Wagner en Osaka, Ninouriva en Sanuki, Hirth en Jida-machi, E. Heck en Tokjo.

Google Books
https://books.google.co.jp/books?id=4Hsnq6OKLQMC
（参照2023-02-02）

multaj →kelkaj、ekzistus→ekzistas としたのは、より確実となったためだろうか。
それにしても「Ninouriva」さんが日本人なのか外国人なのかもわからない。「Ninomiya」の誤記？